Ry¶ (Lynx lynx)
Ry¶ - gatunek l±dowego ssaka drapie¿nego z rodziny kotowatych, najwiêkszy z rysi.

G³os Rysia |
Ry¶ euroazjatycki jest najwiêkszym przedstawicielem rodzaju Lynx. Osi±ga rozmiary doros³ego owczarka niemieckiego. Ma okr±g³± g³owê, krêpe cia³o osadzone na d³ugich, silnych ³apach i palce zakoñczone wysuwalnymi pazurami. Wierzch czarno¿ó³torudy z brunatnymi plamkami. Brzuch jest bia³y. U wiêkszo¶ci osobników w³osy na szyi i spodzie g³owy tworz± charakterystyczn± kryzê i bokobrody. Futro rysia ma doskona³e w³a¶ciwo¶ci izoluj±ce. Stoj±ce uszy s± zakoñczone charakterystycznym pêdzelkiem sztywnych, czarnych w³osów, które pe³ni± wa¿n± funkcjê: skupiaj± fale d¼wiêkowe i doprowadzaj± je do uszu rysia tak, ¿e ten lepiej s³yszy. Ogon jest krótki, ciemniejszy na czubku. Ry¶ ma dobrze rozwiniête zmys³y wzroku i s³uchu. Sprawnie wspina siê po drzewach, dobrze skacze. Nie jest za to dobrym biegaczem, szybko siê mêczy.
Wystêpuje w Europie i Azji. Poza kotem domowym, ry¶ i ¿bik s± jedynymi wystêpuj±cymi w Polsce przedstawicielami kotowatych. Ry¶ jest te¿ jednym z najwiêkszych drapie¿ników Europy.
W Polsce jest gatunkiem rzadkim i chronionym.
Na terenie Polski ry¶ wystêpuje w Polsce pó³nocno-wschodniej, we Wschodnich i Zachodnich Karpatach oraz na Pogórzu Karpackim.
Reintrodukowana na pocz±tku lat 90. XX wieku populacja ¿yje w Puszczy Kampinoskiej.
Ry¶ zasiedla du¿e, zwarte, wielogatunkowe kompleksy le¶ne ze starymi drzewostanami o gêstym podszycie, zarówno górskie jak i nizinne, iglaste, li¶ciaste i mieszane.
Inn± wa¿n± cech±, któr± charakteryzuj± siê siedliska rysi, s± odpowiednie kryjówki - rysie najczê¶ciej spêdzaj± dzieñ w kryjówkach, a na ¿er wychodz± dopiero w nocy. Ssaki te wiêc preferuj± lasy, w których nie
usuwa siê wywrotów, a wystêpuj± tam za³omy skalne lub drzewa z obszernymi dziuplami, które europejskie koty wykorzystuj± jako schronienia. W jego terytorium nie powinno równie¿ brakowaæ pozostawionych,
martwych drzew. Miêdzy innymi przez tak du¿e wymagania ¶rodowiskowe, ry¶ jest w Polsce gatunkiem rzadkim.
Rysie poluj± przede wszystkim na sarny. S± przy tym naturalnym czynnikiem ograniczaj±cym liczebno¶æ tych ssaków. Poluj± tak¿e na ³anie i m³ode jelenie, ale czyni± to rzadziej. Poza tym poluj± na mniejsze zwierzêta: liczne ptaki, zw³aszcza te gniazduj±ce na ziemi, jak np. jarz±bki czy cietrzewie, a tak¿e na ma³e ssaki, jak np. zaj±ce, jenoty, wiewiórki, czy nawet gryzonie. Rysie poluj± najczê¶ciej od zmroku do wschodu s³oñca. W czasie polowania staraj± siê, wykorzystuj±c naturalne zas³ony, jak np. zwalone drzewa, krzewy, czy kêpy wysokich traw, podej¶æ ofiarê jak najbli¿ej, poniewa¿ nie s± zbyt dobrymi biegaczami: biegaj± szybko tylko na krótkich dystansach. Po upolowaniu du¿ej zwierzyny ry¶ najczê¶ciej ukrywa jej resztki, czyni±c z niej rodzaj zapasu na nastêpne dni. Najczê¶ciej zakopuje j± w ¶ció³ce, narzucaj±c tylnymi ³apami li¶cie, piasek lub ¶nieg, które potem uklepuje . Takie spi¿arnie czêsto s± jednak rabowane przez m.in. wilki, borsuki, dziki, lisy i zdzicza³e psy.
Ry¶ jest objêty ochron± gatunkow±.

