G³uszec (Tetrao urogallus)
G³uszec - gatunek du¿ego ptaka z rodziny kurowatych.

G³os G³uszca |
To najwiêkszy ptak grzebi±cy Europy. Wyra¼ny dymorfizm p³ciowy. Samiec znacznie wiêkszy od samicy (o oko³o po³owê), wielko¶ci du¿ej gêsi. G³owa, szyja i kuper czarne z szarymi pod³u¿nymi cêtkami, broda z d³u¿szymi i sztywnymi piórami, te¿ czarna. Dziób ¿ó³ty, zakrzywiony. Skrzyd³a i grzbiet br±zowe z bia³± plam± na ramieniu. Ogon czarny z bia³ymi plamami, d³ugi i zaokr±glony. Wokó³ oka czerwona plama, która w okresie godowym nabrzmiewa tworz±c czerwon± "ró¿ê". Spód cia³a jest czarny z drobnym bia³ym deseniem. Na piersi zielonkawy, metaliczny po³ysk. Nogi s± obro¶niête piórami. We wrze¶niu po bokach palców nóg zaczyna wyrastaæ rz±d drobnych zrogowacia³ych piórek. Dziêki nim ptaki mog± chodziæ po ¶niegu, chronione przed zapadaniem siê. Na wiosnê przed tokami piórka odpadaj±. Samica (g³uszyca lub g³usza) mniejsza ni¿ samiec, ubarwienie ciemnobrunatne i p³owe imituj±ce such± trawê lub li¶cie, ze s³abo widoczn± naro¶l± w okolicach oczu. Na wierzchu cia³a rdzawo-bia³e poprzeczne pr±¿kowanie, g³ównie na piersi. Na spodzie pr±¿kowanie wyra¼niejsze. Gard³o i wole jednolicie br±zowe. Podobne ochronne upierzenie w postaci plam maj± m³ode g³uszce. Samica g³uszca przypomina du¿± samicê cietrzewia, choæ ma na spodzie liczniejsze pr±¿kowania. U obu p³ci dziób ulega latem z³uszczeniu, a jesieni± odzyskuje poprzedni± grubo¶æ i wytrzyma³o¶æ.
Zamieszkuje lasy pó³nocnej i ¶rodkowej Eurazji. W Polsce skrajnie nieliczny ptak lêgowy, zagro¿ony wyginiêciem. Wystêpuje jeszcze w Puszczy Augustowskiej, Puszczy Solskiej i Karpatach. Ptak osiad³y. Preferuje rozleg³e, stare bory o gêstym podszycie i drzewostany mieszane o bogatej strukturze ze zwart± pokryw± zió³ i kêpami krzewinek jagód, zapewniaj±cych latem pokarm lub schronienie. Kompleksy iglaste s³u¿± za siedlisko ca³y rok, daj±c zim± po¿ywienie z igie³. Zasiedla tereny, na których znajduj± siê mrowiska, dziêki którym mo¿na wy¿ywiæ m³ode i gdzie znajdzie kamienie potrzebne dla odpowiedniego trawienia.
W zimie jedz± g³ównie ig³y drzew iglastych, pêdy krzewów i drzew iglastych oraz p±ki drzew li¶ciastych, a latem jagody, borówki, ¿urawiny i inne owoce le¶ne, nasiona, owady, p±ki, trawa, li¶cie dêbu i ziarna zbó¿.
W Polsce objêty ochron± gatunkow± ¶cis³±.

